ADRİAN MİKHALCHİSHİN'İN SEMİNER NOTLARI (7) KALE VE PİYON OYUN SONLARINDA TEKNİK YÖNTEMLER

1.Konum: Yusupov-Ljubojevic

B/Şc5, Ka2, f2, g3, h4 (5)

S/Şe6, Kd7, f7, g6, h5 (5)

Berabere gibi.

Beyaz şah, piyonlarından uzakta. Çok karmaşık değil ama tipik pozisyonlara yakın.

1…Kd3 2.Şc4, Kf3

Beyazlar,  panik halinde çünkü siyah şah g2’gelecek. Beyazlar, piyon feda ederek beraberlik peşinde.

3.Ka5 Kxf2 4.Şd4 Kf3 5.Kg5?? Kf5

Şunu unutmayın: Her türlü oyun planının bir yönü, hedefi olmalı.

 YOLU KESİLMİŞ ŞAH

2.Konum: Svidler-Lobron

B/Şb4, Kc6, a6, c3

S/Şf5, Ka1, f7, h5

Beyaz, daha iyi görünüyor çünkü onun geçer piyonu daha ileride. Peki, beyaz kazanabilir mi?

Beyazın tehdidi açık: 1.Kc5+ ve2 Ka5 Beyaz için ideal pozisyon. İki taraf da geçer piyonun arkasına kale getirmeye  çalışıyor.

Hamle siyahta. 1…Şg4

Ne zaman karşılıklı geçer piyon varsa ve ikisi de vezire yükseliyorsa sonrasında ilk şah çeken avantajlı olur.

Karşılıklı geçer piyonların olduğu konumlarda vezire yükselecek rakip piyon için kale feda edilebilir. Oyun, kale-piyon oyun sonuna dönüşür. Şimdi sorun: Diğer geçer piyonların hangisi önce yükselecek?

Savunma yapan taş aktif değildir.

KALE, PİYONLARA KARŞI

3.Konum:

B/Şa7, Ka1, c3

S/Şg3, f5, h2

Beyaz piyon c2’de olsaydı, beyaz kazanırdı.

4.Konum:

B/Şa2, Ka4,a3, b2, c5, h4

S/Şd5, Kf1, f4, g6

Kasparov burada, 1.Ka6 oynadı.

Neden c6 oynamadı?

5.Konum:

B/Şb7, Kh2, a7

S/Şf7, Kf8, g6

Tipik bir pozisyon.

6. Konum:

Şa8,Kh2

S/Şg7, f5

Beyaz nasıl kazanır?

1.Kf2, hamle kaybı gibi gözüküyor.

Siyah şahı “omuzlama yöntemi” ile engelliyor.

YAPIŞMA METODU

7.Konum:

B/Şd5, Ka4, e5, f4

S/Şe7, Kf1, f7

Eskiden Sovyet Okulu’nda hocalar, bu yönteme “köpeği tasma ile tutmak” derlerdi. Siyah kale, f4 piyonuna yapışmış.

Kale uzun tarafta ise savunma yapmak daha zordur.

Yapışma metodu, profilaktik bir yöntemdir. Futbolda olduğu gibi satrançta da en iyi savunma hücumdur. Metot basit.

8.Konum:

B/Şe7, Kd7, e6

S/Şg7, Ka7

Burada iki yöntem söz konusu:

1.       Kale uzun tarafta, şah kısa tarafta yöntemi (Daha karmaşık bir yöntem.)

2.       Yapışma metodu (Daha basit.)

Son yatayı kontrol etmek amacıyla siyah,

1…Ka8 oynadı.

2.Kd8, Ka7

3.Şe8, Şf6

Metodun yanlış uygulandığı bir örnek:

9.Konum: KISA KALE

B/Şb4, Kc4, b5

S/Şd7, Kg8

1.Kb8, kale kısa kalır.

Şahın yolunu kesmek, kale oyun sonunda önemli bir yöntemdir. Önden atak yöntemi ile atak yapılabilir.  Piyon tahtanın yarısını geçmişse bu metot işe yaramaz çünkü kalenin alanı kısa kalır. Hem piyona yapışması hem de şahı tehdit etmesi mümkün olmaz. En ufak tempo kaybı, oyunun bitişi demektir.

Burada geçerli yöntem, kaleleri değişmektir.

1…Kc8 2.Kxc8 Şxc8 Tipik beraberlik konumu.

Ama beyaz kale c5’te olsaydı beyaz kazanırdı.

1.b6 ile.

Önden atak yöntemi ile köprü yöntemi karıştırılabilir.

10.Konum

B/Şe3, Kc1

S/Şc6, Kd8, c5

Önden atak yöntemi de bir tür yapışmadır.

1.Şe4, Kd4+ Şah hangi kareye kaçmalı? e3’e mi,  e5’e mi? İyi seçim, kötü seçim; hangisi mantıklı?

Eğer e5’e giderse 2…Kh4 Şahın yolu kesildi. Öyleyse beyaz şah e3!e gitmeli, değil mi? Sonra kazanma şansı yok.

 Smyslov, aynı konumda,

1…Kd7 oynadı. Genç rakibi ne düşündü? 2.Şe4

Doğru ama genç oyuncu

2.Şe2 oynadı. Smyslov 2…Şb5 oynayınca kaybetti.

Yapışma yöntemi basittir ama hafife almamalı, önemsenmelidir.

11. Konum

B/Şg3, Kf3, g4, h3

S/Şe6, Ka2, g5

Mikhalchishin

Teorik konuma yakınız. 1.Kf5 hamlesini düşündüm, piyona yapışmak için.

1…Kb2 2.h4, gxh4 3.Şxh4 sonrasında 3…Kb7 4.Şh5 Kb8 5.g5 ile siyah kaybeder.

İlk hamlede profilaktik düşünmek gerekir:

1…Ka8 önden saldırıya hazırlık.

1…Ka1 piyonlara yapışma yöntemi.

12.Konum

B/Şe2, Ka5

S/Şb3, Kd6, c6

Burada, eleme yöntemiyle aday hamlelere bakalım:

1.Kc5 Smyslov konumuna götürür, iyi değil.

1.Ka6 piyon sürülebiliyor, kötü.

Kaleleri değiştirebilecek bir yol bulunmalı.

13.Konum: Morozevich-Grischuk, 2002

B/Şa6, Kc2, b2, f2

S/Şe4, Kb8

Beyaz  şahın yolu kesik.

1.Şa5, Şd3 Kaleye yapışıyor. Berabere.

 İlk önce şahın yolunu kesseydi.

1.Kd2 belki f piyonunu ilerletebilirdi.

14. Konum: Timman-Portisch

B/Şg3, Kb7, b4, h7

S/Şc4, Kh8, d4

1…d3 2.Şf2, Şc3 (2…Ke8 3.Ke7 Şahın yolu kesildi.)

Kale oyun sonlarında şahın yolunun kesilmesi en önemli yöntemdir.

15.Konum: Polonyalı Genç Oyuncular

B/Şc4, Fg2, a4, b2, d4, f2, g3, h2 (8)

S/Şd6, Ae7, a7, c6, e6, f5, g7, h7 (8)

Beyazların izole piyonu var ama o kadar da zayıf değil. Zayıflık nedir? Rakip saldırabiliyorsa zayıflık söz konusu olabilir.

1…g5 hamlesi g3 karesinde zayıflık oluşturabilirdi ama Polonyalı genç oyuncu,

1…a5 oynadı ve beyazlara geçer piyon oluşturması için yardım etti. Kendi kendine böyle yaptı. Yanlış plan.

16.Konum

B/Şe5, Ad2, a3, g2, h3 (5)

S/Şa4, Fa2, b6, g6, h7 (5)

Beyaz şah, çok aktif ama o, hangi tarafa yönelmeli? b6’ya mı, h7’ye mi?

17.Konum

B/Şe4, Fg4, f4, h4

S/Şf6, Fa4, d6, e6, g6

Berabere olması gerekir.

18.Konum

B/Şe2, Ka1, Kd1, a2, c3, e4, f4, g2, h3 (9)

S/Şg8, Kd8, Kf8, a6, b5, c5, f7, g7, h5 (9)

Beyaz şah merkeze yakın.

1.a4 Değişerek zayıflatmak.

1.Kd5 Çifte vuruş. Oyun ortasında bu hamle iyi olabilirdi.

1…Kxd5 2.exd5 Kd8 3.Kd1 Kd6 ve siyahlar avantaj yakaladı.

19.Konum

B/Şh1, Kc1, Kc7, e4, f3, g3, h2 (7)

S/Şg7, Kb4, Fd4, e5, f7, g6, h7 (7)

Beyazların planı ne olmalı? İlk önce şah iyileştirilmeli.

1.Şg2

Bunun yerine,

1.Kf1 Beraberliğe yakın.

Devam Edecek